Dla wyjaśnienia czym w ogóle są tłuszcze oraz czego nam dostarczają krótko scharakteryzujemy ich rodzaje oraz właściwości. Jedno jest pewne – są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Podstawowym podziałem będzie ten na:

Kwasy tłuszczowe nasycone – głównie są pochodzenia zwierzęcego, zawierają cholesterol który jest niezbędny do funkcjonowania ciała ludzkiego, ale również dzięki któremu zwiększone jest wydzielanie testosteronu – co powinno zainteresować zwłaszcza panów ? Równie przydatną informacją jest ta, że dla naszego organizmu są to tłuszcze wysoko energetyczne – z czego chętnie korzystają sportowcy, oraz transportują po naszym organizmie witaminy w nich rozpuszczalne. Dla przykładu – kaloryczność paczki ryżu jest równa kieliszkowi oliwy z oliwek (ok 30ml). Są niezbędne do wbudowywania wapnia w kości. Dobre źródła takich kwasów tłuszczowych to: mięso, jaja, smalec, masło klarowane, olej kokosowy, olej MCT. Są najlepszymi tłuszczami do smażenia dzięki wysokiej temperaturze dymienia.

Kwasy tłuszczowe jednonienasycone (omega – 9) – posiadają jedno podwójne wiązanie, stąd ich nazwa. Głównie są pochodzenia roślinnego, ale możemy ich również dostarczyć w produktach grass-fed oraz dziczyźnie. Pośrednio działają przeciwzapalnie oraz obniżają poziom frakcji LDL cholesterolu. Zmniejszają również działalność aromatazy czyli enzymu, a raczej kompleksu enzymatycznego który przekształca męskie hormony płciowe w żeńskie (testosteron w estradiol). Warunkowo należą do grupy NNKT (Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych) gdyż w odpowiednich warunkach nasz organizm jest w stanie sam je syntetyzować. Źródła tych kwasów to głównie kwas oleinowy występujący przede wszystkim w oliwie z oliwek (ważne, aby spożywać ją na zimno – obróbka termiczna zamienia ją w tłuszcze trans!), awokado, migdałach.

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone omega – 3 i omega – 6 – posiadają więcej niż jedno podwójne wiązanie i są zaliczane do grupy NNKT – nasz organizm nie jest w stanie ich samodzielnie wytworzyć. Możemy je znaleźć we wszystkich produktach spożywczych roślinnych i zwierzęcych np. dobrej jakości tłustych rybach (nie hodowlanych) orzechach (pamiętajmy, aby je wcześniej namoczyć przez parę godzin w wodzie w celu pozbycia się nadmiarów kwasu fitynowego, który w zbyt dużej ilości utrudnia wchłanianie substancji odżywczych), a także nasionach i olejach z nich wytłaczanych. Proponowany stosunek ich spożycia to 1:2-4 (n-3:n-6) gdyż nadmiar n-6 może być przyczyną zaburzeń krzepnięcia krwi oraz powstawania stanów zapalnych, a także agregacji płytek krwi co skutkuje zatorami. Natomiast n-3 redukują stany zapalne, przyspieszają regenerację mięśni oraz zwiększają wykorzystanie tlenu.

Kwasy tłuszczowe uwodornione i częściowo uwodornione czyli tłuszcze trans – jedynym prozdrowotnym kwasem z tej rodziny jest CLA czyli sprzężony kwas linolowy, reszty powinniśmy zdecydowanie unikać – ich rozpad trwa aż 2 lata! Obniżają stężenie cholesterolu HDL, a zwiększają LDL. W połączeniu ze spożyciem dużej ilości cukrów rafinowanych są podstawową przyczyną schorzeń takich jak miażdżyca, nadciśnienie, insulinooporność czy otyłość trzewna, a także powodują wzmożone zachorowania na nowotwory. Cenione przez producentów żywności za wydłużanie terminu przydatności do spożycia. Znajdują się głównie w przetworzonych produktach takich jak kremy do ciast, bita śmietana czy margaryna, a także wytwarzamy je sami smażąc na nieodpowiednich tłuszczach ☹

Mamy nadzieję, że pomogliśmy Ci zrozumieć ważną, a niedocenianą rolę zdrowych tłuszczy w naszej codziennej diecie i jak widzimy przesada w żadną stronę nie jest dobra, a równowaga jak w przyrodzie tak i w organizmie ludzkim musi być zachowana ?